دیدگاه امام(ره) در سیاست خارجی

حـال کـه 19 سال فراق آن حکیــم فـرزانـه و پـدر امت را پشت سـر نهاده ایـم، بـرآنیـم تـا مـروری گـذرا از دیپـلمـاسی آن حضرتـش بنماییم و از زاویه دید ایشان بر پهنه دیپلماسی بنـگریم. بـا پیـروزی نهضت اسلامـی مـردم ایـران بـه رهبـری امام خمینی تحولی نوین نه تنهـا در عرصـه سیـاسی – اجتـمـاعی ایـن مـرز و بـوم بلکه در گستـره جهانی اسلام پایه گـذاری و آغـاز گردیـد. بـا تغییرات بنیادین در چارچوب حکومت و اداره کشور، دیپلماسی هم پس از پیروزی انقلاب دستخوش تحولات عمیقی گردید که در این راستا مبانی ارزشی انقلاب – الهام گرفته از دین مبیـن اسلام – محور تغییرات را در ساختار دیپلماسی تشکیل می دادنـد. امـام(ره) کـه عهـده دار رهبـری و هدایت انـقلاب بودنـد، پس از پیـروزی تمـام تلاش خـود را برای نوسازی دیپلماسی منطبق بر اصول و ارزشهای اسلامی به کار بردند و در هـر فرصتـی بـه مسئولان  گردانـدگان آن لازمه انطباق تصمیمات در عرصه سیاست خارجی با موازین و معیارهای شرعی را گوش زد می نمودند.

درک اصول دیپـلماسی از نظر امام(ره) تنها در چارچوب درک مفاهیم اسلامی ممکن است نـه در چـارچـوب محدود منافع ملی. از نظر ایشان اصل بر مصلحت اسلام و مسلمین است نه منـافع محدود و کوتاه مدت ملی، مگر آن که منافع ملی به گونه ای تهدید شود که اصل بقـای نـظام اسلامی دچــار مخاطـره گـردد، در ایـن صورت امـام(ره) حفظ نـظام را از اهـم واجبـات تلقـی کـرده انـد. در تبییـن نظـرات سیاسی امام در بعد خارجی ضروروی است که بین «مبانی و محورهای تئوری سیـاسی» ایشـان که «اصول ثابت و تغییر ناپذیر» است و «مصادیـق و مسائلـی» کـه در طول زمـان به جهاتی «قابل تغییر و تحول» است تمیز قایل شویـم. اصول ثـابت، استـوار و غیـر قابـل تغییر دیپلماسی از دیدگاه امام، «اصل نه شرقی ،نه غربی» و به تبع آن «اصل نفـی سلطه گـری و سلطه پذیـری»، «حفظ کیـان و تمامیت ارضـی جـمهـوری اسـلامـی»، «صـدور انـقـلاب»، «حمـایـت از مسلمـانـان و مستضعفـان جهان»، «اتحاد مسلمین در مقابل جبهه متحد استکبار»، «آزادی قدس و هدم اسرائیل» و «برقراری رابطه با کشورهای جهان» که در مورد اخیر استثنایی وجود دارد.